DERBY Z OOGT OPENER DAN OOIT TEVOREN

Het is dé dag waar menigeen naar uitkijkt. De Derby is een ijkpunt voor de situatie van de nationale fokkerij, want het is het moment waarop bij de driejarige dravers de prijzen echt worden verdeeld. Liefst 115.000 euro wordt er verreden, een bedrag dat maar zelden op de kalender verschijnt. Zelfs in internationaal opzicht. Reden genoeg voor veel trainers hun drie jaar oude paarden juist voor die koers van komende zondag klaar te stomen.

Derby belooft spanning [] De Derby kent een lange historie. Die gaat feitelijk nog veel verder terug dan de eerste officiële winst van de schimmelmerrie Gonny D, die in 1942 over 2400 meter een kilometertijd neerzette van 1.40,7. Naar verwachting van deelnemer Tom Kooyman (hij rijdt Zoey ter Sype) zal het nu per kilometer ruim twintig seconden sneller gaan. “De baan is de laatste tijd niet eens zo snel, ik verwacht dat een tijd van 1.18 heel aardig in de buurt van de winnende tijd zal liggen.” Het koersrecord staat op naam van Until the End uit 2005, die dat jaar tot 1.16,5 kwam. Als tweede aankomende nota bene, want de als eerste over de meet komende Uriah Boko werd destijds teruggesteld.
Feitelijk staat het koersrecord dus nog wat scherper. Uiteraard zijn de tijden van vroeger en nu moeilijk te vergelijken. Ook Gonny D zou nu waarschijnlijk een rol van betekenis hebben gespeeld – als gevolg van materiaalverbetering, betere trainingsmethoden en voeding plus over het algemeen rijders die minder gewicht meedragen dan de pikeurs uit een grijs verleden. Ook de banen zijn een stuk sneller geworden. Aan de andere kant liep het paard Boer al een tijd van 1.35,7 op de grasbaan van Bussum in een voorloper van de bij ons bekende Derby. En dan hebben we het bij de winst van pikeur Jan Ensing over bijna een eeuw geleden, namelijk 1911.
De Derby kent een roerige geschiedenis. Zeker in de jaren vóór de officiële versie was het gekrakeel tussen de fokkers, voor wie de Derby eigenlijk in het leven was geroepen, niet van de lucht. Sommigen waren fervente aanhangers van de Russische Orlov-dravers. Een paard dat vooral qua exterieur menig ideaalbeeld benaderde. Anderen zagen meer in de Amerikaanse draver, waarbij snelheid de boventoon voerde. Punt van discussie was dus waarop het ras verbeterd diende te worden: op snelheid of op exterieur. Die twist leidde zelfs tot een ratatouille aan Derbykoersen, zoals de Anti-Yankee-Derby-versie. Daarin mocht geen enkel paard starten met Amerikaans bloed. Al snel bleek dat een onhaalbare kaart. Niet alleen waren de Amerikaanse dravers veel sneller, ze waren ook aanmerkelijk handelbaarder in de omgang dan de vaak nukkige Russen.
meer ▼
Toch voerde in 1942 ook de Derbywinnares Gonny D nog Russisch bloed in de aderen. Haar moeder was Otelha, een paard dat doorstroomd was met Orlov-bloed. Gonny D's zoon Umberto van Gonny werd zelfs naar Amerika uitgevoerd, waar hij in koersverband nog redelijk presteerde. In de fokkerij is er van hem echter niets overgebleven. Rijder van dienst in de Derby van Gonny D was Jan de Vlieger. Als fokmerrie zou Gonny D het ook heel behoorlijk doen. Zo was haar zoon Tabor, eveneens een schimmel, later ook winnaar van de Derby en werd Ronald tweede in die klassieker.
Van een dergelijke vader of moeder op zoon of dochter-combinatie zal nu geen sprake zijn. Vier hengsten hebben twee kinderen in de Derby, waarbij Passing Renka een opvallend vaderpaard is. De vorig jaar als actief koerspaard gestopte hengst – hij haalde daarmee zelfs Holland Sport – is bezig een voorname plaats in de fokkerij te verwerven. Ook de Fransman Love You, de opvallend presterende Yankee Mustang en kampioenshengst sinds jaar en dag Incredible Crafts hebben twee nakomelingen in deze meest open Derby sinds jaren.