Vraag en antwoord Equine Infectieuze Anemie

Vraag: Er is Equine Infectieuze Anemie (EIA) geconstateerd net over de grens in Duitsland, een probleem voor ons?
Er treedt in de landen om ons heen, Duitsland, België en Frankrijk af en toe een geval van EIA op, maar dat betreft doorgaans maar één of enkele paarden. Vandaag 4 juli 2017 is de aandoening voor het eerst in Nederland aangetoond.

Vraag: Equine Infectieuze Anemie wat is dat eigenlijk?
EIA is een virusziekte waarvan een paard direct ernstig ziek kan zijn met hoge koorts en bloedarmoede en een paard kan daar ook aan sterven. De tijd tussen besmetting en ernstige symptomen kan 3 tot 30 dagen bedragen (en soms veel langer – 138 dg). De ziekte kan ook chronisch worden waarbij een paard kan gaan ‘slijten’. Alle paarden met deze ziekte besmet, blijven levenslang drager en zij kunnen onder bepaalde omstandigheden (‘stress’, ziek door iets anders) weer viruspositief worden en dus weer besmettelijk zijn.

Vraag: Komt Equine Infectieuze Anemie voor in Nederland?
Sinds 4 juli 2017 komt deze ziekte helaas ook voor in Nederland. Daarvoor was er eenmaal, vele jaren geleden, een paard uit Nederland na verkoop in Engeland positief bevonden. Dat paard bleek, enkele dagen voor de export naar Engeland, in Nederland te zijn geïmporteerd vanuit Oost-Europa. Dit paard had dus al EIA voor aankomst in Nederland en heeft de ziekte, gedurende de enkele dagen in Nederland, hier niet verspreid.

De laatste jaren heeft de Gezondheidsdienst voor Dieren te Deventer in samenwerking met de Sectorraad Paarden en het Ministerie van Economische Zaken een groot onderzoek naar het voorkomen van EIA in Nederland gedaan. We wisten al dat bij de toplaag van onze paarden (voor export en internationale wedstrijden) in vele duizenden monsters nog nooit een positief geval is aangetoond, maar ook bij meer dan 600 gewone gebruikspaarden (die na de slacht zijn onderzocht) is deze ziekte niet gevonden.

Nadat het positieve paard op 4 juli is geëuthanaseerd, blijft het besmette bedrijf tenminste 3 maanden gesloten (verplichte quarantaine) onder toezicht van de NVWA.

Vraag: Hoe wordt EIA overgebracht?
EIA is een virusziekte die wordt overgebracht door bloed-bloed contact. In de natuur wordt deze ziekte overgebracht door grote stekende insecten zoals dazen of vliegen die via hun steeksnuit bloed direct van het ene naar het andere paarden overbrengen. Er is echter al geen gevaar meer als paarden meer dan 200 meter uit elkaar staan, omdat dan het bloed op de steeksnuit al is opgedroogd. Het overbrengen kan ook via hergebruik van injectienaalden (wordt door dierenartsen in Nederland nooit gedaan) of via een bloedtransfusie (bijvoorbeeld bij een paard met een ernstige bloeding) of via plasma (= bloed zonder cellen – bij een veulen met onvoldoende antistoffen) wanneer de donor met deze ziekte is besmet.

Vraag: Is Equine Infectieuze Anemie ook besmettelijk voor mensen?
Neen, deze ziekte is niet besmettelijk voor mensen. Daarom is de oude naam ‘Moeraskoorts’ ook geen juiste benaming.

Vraag: Kan ik mijn paard laten vaccineren tegen Equine Infectieuze Anemie?
Neen, er bestaat geen vaccinatie tegen EIA. Het is erg moeilijk om tegen dit speciale virus een betrouwbare vaccinatie te ontwikkelen.

Vraag: Hoe kan ik mijn paard beschermen tegen Equine Infectieuze Anemie?
Er is geen vaccin. Voorkomen dat het paard wordt behandeld met een vuile naald of een besmet bloedproduct is essentieel. Gelukkig wordt in Nederland door dierenartsen altijd met naalden voor eenmalig gebruik gewerkt en zijn bloedproducten van donoren die gecontroleerd zijn op EIA.

Insectenbeten van vliegen en dazen zouden de besmetting over kunnen brengen wanneer ze bij een bloedmaaltijd van een besmet paard gestoord worden en verder gaan met bloed zuigen op een niet besmet paard. Deze twee paarden moeten dan wel op korte afstand (< 200 meter) van elkaar staan. Het insect wordt zelf niet besmettelijk en fungeert dus echt alleen als ‘vliegende injectienaald’.
Een insectendeken en/of goede vliegenspray kan de kans op een beet verkleinen.

Vraag: Hoe kan ik mijn bedrijf beschermen tegen Equine Infectieuze Anemie?
De beste bescherming tegen EIA is niet ‘zomaar’ paarden die uit het buitenland komen binnenhalen, zeker paarden uit Oost Europa of uit (Zuid) Amerika kunnen eventueel met EIA besmet zijn. Daarom is het verstandig om te eisen dat men bij een import paard een recent negatief EIA-testcertificaat kan tonen. Alleen als er een besmet paard op minder dan 200 meter van het bedrijf aanwezig is, is overbrengen door insecten mogelijk.

Vraag: In hoeverre kan/mag ik buitenritten maken of op wedstrijd ondanks de Equine Infectieuze Anemie?
Er is op dit moment geen reden om niet buiten te gaan rijden of op wedstrijd te gaan. Alleen wanneer een paard binnen 200 meter van een besmet paard komt, is er een (kleine) kans op overdracht. Bedrijven waar een paard staat, waarvan bekend is dat het dier besmet is, worden door de NVWA (Nederlandse Voedsel en Waren Autoriteit) verplicht gesloten, d.w.z. daar mogen de paarden niet van het erf af en daar kan men dan beter met een boog omheen rijden.

Vraag: Moet een wedstrijd- of keuringsorganisatie voor komende periode extra maatregelen nemen?
Daar is op dit moment geen zinnig antwoord op te geven. De NVWA (Nederlandse Voedsel en Waren Autoriteit) zal bedrijven waar een paard wordt gevonden dat met EIA is geïnfecteerd sluiten (voor tenminste 3 maanden) en alle andere op dat bedrijf aanwezige paarden controleren. Als die testen (tweemaal bloedonderzoek met drie maanden er tussen) negatief zijn, mag het bedrijf weer open. Gezien het feit dat eventueel besmette ‘steeksnuiten’ van insecten minder dan 200 meter besmettelijk blijven is het onverstandig binnen 200 meter van een besmet bedrijf te komen, maar verder is er geen reden om wedstrijden af te laten of buitenritten niet door te laten gaan.

Vraag: Hoe wordt een paard getest op Equine Infectieuze Anemie?
Er zijn verschillende soorten testen, maar de officiële test is de zogenaamde ‘Coggins’. Er worden één of enkele buisjes bloed (serumbuis) afgenomen en opgestuurd naar het officiële Nederlandse laboratorium in Lelystad. De tweede test (een ‘Elisa’) is wat gevoeliger maar heeft ook een wat grotere kans op miswijzing. Er zijn meerdere laboratoria in Nederland en Duitsland die deze testen uitvoeren, maar alleen het Laboratorium in Lelystad is het officiële laboratorium. Dit laboratorium heette voorheen CVI (Centraal Veterinair Instituut) en nu Wageningen Bioveterinary Research Lelystad.

Vraag: Hoe zit het met de export van paarden, sperma, embryo’s etc?
De NVWA is bezig met het precies uitwerken van de maatregelen en voor verdere informatie kijk op: www.nvwa.nl/export,vragen over import of export kunnen ook gemaild worden naar export@nvwa.nl, ook kan er contact opgenomen worden via het telefoonnummer : 0900-0388

Bron: SRP, 04-07-2017